LAF OLA… Yanlış kullandığımız Atasözleri ve deyimler…

Yanlış kullandığımız Atasözleri ve deyimler…

“Mart kapıdan baktırır, kazmayı küreği yaktırır” demiş Atalarımız,lakin bu sene nisan ayı da kapıdan baktırmadı. Uzun yıllardır bu denli soğuk bir nisan ayı yaşamamıştık. Bu soğuk havada içimizi ısıtan ise, Ramazanın maneviyatı, güzel iftar ve sahur sofralarımız oldu. Salgın sürecinde iki yıl boyunca evlerimizde geçirdiğimiz Ramazanlardan sonra,beraber olabilmemiz sevindirici,biraz buruk olmamızsa, artık aramızda olmayanlar. Hepsini Saygı ve Rahmetle anıyoruz.

Bu yazımıza bir Atasözümüzle başladık ve öyle devam edeceğiz. Tüm toplumlar da yaygın olarak kullanılan Atasözleri, bazı bozulmalar ve anlam kayıpları hatta değişimlere uğrayabilmekte ve yanlış kullanılabilmekte. Bunlardan bazılarının,  yanlışlarını ve doğrularını hatırlamış olalım.

●1. “Göz var nizam var” değil, “Göz var izan var” biçimindedir.

        İzan: anlayış, anlama yeteneği, nizam: düzen, kural.

●2. “Eşek hoşaftan ne anlar” değil,

       “Eşek hoş laftan ne anlar” biçimindedir.

●3. “Aptala malum olurmuş” değil, “Abdala malum olurmuş” biçimindedir.

Aptal: alık, abdal: derviş.

 ●4. “Kısa kes aydın havası olsun” değil, “Kısa kes aydın abası olsun” biçimindedir.

Aba bir giysidir, ve Aydın efesinin abası kısa ve dizleri açıktır.

●5. “Su uyur düşman uyumaz” değil, “Sü uyur düşman uyumaz” biçimindedir.

Sü: asker.

●6. “Saatler olsun” değil, “Sıhhatler olsun” biçimindedir.

         Sıhhat: sağlık.

●7. “Su küçüğün söz büyüğün” değil,

       “Sus küçüğün söz büyüğün” biçimindedir.

●8. “Elinin körü” değil, “Ölünün kûru” biçimindedir.

Kûr: mezar, gömüt.

●9. “Sıfırı tüketmek” değil, “Zafiri tüketmek” biçimindedir.

Zafir: soluk.

●10.”Eni konu” değil, “Önü sonu” biçimindedir.

●11.”Güzele bakmak sevaptır” değil, “Güzel bakmak sevaptır” biçimindedir.

●12.”Azimle sıçan mermeri deler” değil,

        “Azimli sıçan duvarı deler” biçimindedir. Sıçan:fare.

●13.”Ana gibi yar Bağdat gibi diyar olmaz” değil, Ane gibi yar Bağdat gibi diyar olmaz” biçimindedir.

Ane, Bağdat yakınlarında bir uçurum adıdır.

●14.”Geçti Bolu’nun pazarı, sür eşeği Niğde’ye” değil,

         “Geçti Bor’un pazarı, sür eşeği Niğde’ye” Bor: Niğde’nin ilçesi.

●15.”Haydan gelen huya gider” değil,

         “Hayy’dan gelen Hu’ya gider”  Hayy, Hu: Allah’ın isimleri.

●16.”Altı kaval, üstü şişhane” değil,

          “Altı kaval, üstü şeşhane” Kaval: mermiyi nereye atacağı çok da kestirilemeyen düz borudan bir namludur.  Şeşhane: mermiyi atış ekseni etrafında döndürerek çok daha hassas nişan almayı sağlayan  yivli bir namludur.

Sağlıcakla…

Mecit Bülent Yeşil

21.04.2022